فشار خون
یکی از اقداماتی که می‌توان در راستای حفظ سلامت انجام داد، زیر نظر داشتن فشار خون و اندازه‌گیری روزانه‌ی آن است. در صورتی که می‌خواهید این کار را در خانه انجام دهید، لازم است دقت بسیاری داشته و نکات مربوط به آن را رعایت کنید. یکی از بهترین راه‌ها برای زیر نظر داشتن دقیق فشار خون، اندازه گرفتن آن به طور روزانه و در یک ساعت مشخص است که انتخاب این زمان بستگی به شخص و برنامه‌ی زندگی وی دارد. در این مقاله نکاتی در رابطه نحوه و بهترین زمان گرفتن فشار خون آمده است تا به شما در راه حفظ سلامتی‌تان کمک کند.
چه زمانی می‌بایست فشار خون خود را چک کنید؟
فشار خون در طول روز در حال نوسان است. به طور معمول، فشار خون هنگام بیدار شدن در پایین‌ترین حد خود است. این در حالی است که هنگام انجام فعالیت‌های روزانه، مقدار آن به بالاترین میزان خود در روز می‌رسد. از این رو با توجه به تغییر فشار در روز، بهتر است که روزانه دو بار فشار خود را اندازه بگیریم. اندازه گرفتن فشار خون چند بار در روز و یادداشت کردن مقدار آن به ما اطمینان بیشتری از دقت اندازه‌ی فشار داده و زیر نظر داشتن آن را آسان‌تر می‌کند.
بهترین زمان گرفتن فشار خون
بهترین زمان برای گرفتن فشار در طول روز، بستگی به خود شما و برنامه‌ی زندگیتان دارد. لازم است هر فرد زمانی را برای این کار انتخاب کند، که بتواند هر روز در آن ساعت مشخص فشار خود را اندازه بگیرد. اندازه گرفتن روزانه‌ی فشار در یک ساعت مشخص به شما کمک می‌کند تا بدانید فشار شما در اثر فعالیت‌های روزانه‌تان نوسان نداشته است. از این رو، بهتر است ساعاتی را انتخاب کنید که می‌دانید در خانه هستید و کاری نیست که در روند برنامه‌ریزی برای فشار گرفتن شما اختلال ایجاد کند. برای مثال شما می‌توانید قبل از رفتن به سر کار، هنگام برگشتن از سر کار و پیش از خواب، فشارتان را اندازه بگیرید.
عواملی که ممکن است بر فشارخون تاثیر بگذارند
در رابطه با زمان‌بندی اندازه‌گیری فشار خون، عواملی وجود دارد که باید از آن‌ها آگاه باشیم. برای مثال گرفتن فشار خون بلافاصله پس از بیدار شدن توصیه نمی‌شود. بهتر است اندازه‌گیری فشار را حداقل نیم ساعت پس از بیدار شدن از خواب انجام دهید. علاوه بر این، بهتر است فشار خود را با مثانه‌ی خالی اندازه بگیرید. همچنین توصیه می‌شود گرفتن فشار را به بعد از خوردن صبحانه، قهوه و چای موکول نکنید؛ زیرا این موارد ممکن است فشارخون را اندکی افزایش دهند. بهترین زمان برای گرفتن فشار خون صبحگاهی، پس از مسواک زدن، دوش گرفتن، لباس پوشیدن و پیش از صرف صبحانه است. لازم به ذکر است، غذا و کافئین تنها مواردی نیستند که منجر به افزایش فشار خون می‌شوند. به طور کل هرگاه مایل به گرفتن فشار خون هستید (صبح، ظهر، شب)، بهتر است نیم ساعت قبل از اندازه‌گیری آن، از انجام کارهای زیر پرهیز کنید:
- استعمال دخانیات
- ورزش کردن
- مصرف نوشیدنی‌های الکلی
چگونه فشارخون خود را اندازه‌گیری کنیم؟
روش‌های گوناگونی برای اندازه گرفتن فشار خون وجود دارد که هر کدام مزایا و مشکلات مخصوص به خود را دارند. در برخی مواقع ترکیبی از روش‌های گوناگون می‌تواند بهترین گزینه باشد. این روش‌ها عبارتند از:
- در مطب پزشک
یکی از اقدامات رایج هنگام ویزیت شدن توسط دکتر، گرفتن فشار خون است. این روش، راهی بسیار عالی برای اطلاع از فشار خون است؛ با این حال بدین معنی نیست که نتیجه‌ی آن همیشه قابل اطمینان است. بسیاری از افراد در مطب پزشک، فشار خون بالاتری نسبت به حالت عادی دارند که معمولا در اثر استرس ناشی از حضور در مراکز درمانی است. حتی در صورتی که فشار خون شما توسط پزشک به طور دقیق اندازه گیری شده باشد، روزی دو بار رفتن به مطب پزشک کار آسانی نیست.
- در خانه به کمک دستگاه فشارسنج
زیرنظر داشتن فشار خون در خانه یکی از بهترین روش‌ها برای کنترل و پیگیری وضع فشارخون است. گرفتن فشار در خانه به شما این امکان را می‌دهد تا روزانه چند بار در زمان‌هایی که برایتان مناسب است، فشار خود را اندازه بگیرید. این کار کمک می‌کند به خوبی از میزان نوسان فشار خود در طول روز آگاه شوید و مقدار متوسط آن را بدانید. با این حال برای این کار لازم است اقدام به خرید یک دستگاه فشارسنج بکنید. همچنین لازم است نحوه‌ی کار کردن با آن را یاد گرفته و مشاهدات خود را یادداشت کنید. کار کردن با این دستگاه‌ها سخت نیست و پس از چند بار تمرین می‌توان آن را به آسانی انجام داد. دستگاه‌های فشارسنج انواع گوناگونی دارند و به طور کل در دو نوع دستی و دیجیتال تولید می‌شوند.
نکاتی برای اندازه‌گیری دقیق فشار خون
پس از یادگیری نحوه‌ی کار کردن با دستگاه فشارسنج، لازم است نکاتی را رعایت کنید تا بتوانید فشار خون خود را دقیق اندازه‌گیری کنید:
- 5 دقیقه قبل از گرفتن فشار خون استراحت کنید.
- این کار را در مکانی راحت با دمای هوای مناسب انجام دهید.
- روی زمین نشسته و پای خود را دراز کنید.
- دستی که فشارسنج به آن متصل است را روی سطحی صاف مانند میز قرار دهید؛ به صورتی که آرنجتان در راستای قلبتان قرار بگیرد.
- آستین خود را بالا بزنید تا دستگاه با پوستتان برخورد داشته باشد.
- مطمئن شوید کاف دستگاه به درستی جاگذاری شده باشد.
- هنگامی که فشارتان در حال گرفته شدن است، صحبت نکنید.
- 3 دقیقه پس از گرفتن فشار، دوباره آن را اندازه بگیرید تا از درست بودن آن اطمینان حاصل کنید. در صورتی که مقدار این دو با هم متفاوت بود، دوباره فشار خود را بگیرید تا مقدار درست مشخص شود.
- فشار اندازه‌گیری شده‌ی خود را یادداشت کنید.
- این نکات را می‌توانید در مطب دکتر نیز رعایت کنید. با این حال ممکن است طبق نظر پزشک لازم باشد مواردی را متفاوت انجام دهید. برای مثال در برخی شرایط پزشک از بیمار می‌خواهد هنگام گرفتن فشار دراز بکشد.
فشار خون مناسب
فشار خون، میزان نیروی خونی است که با تپش قلب در بدن شما به حرکت در می‌آید. اولین عدد با نام فشار سیستولیک یا ماکسیموم شناخته می‌شود. این عدد نشان‌دهنده‌ی فشار خون در رگ‌ها هنگام پمپاژ قلب است. عدد دوم فشار دیاستولیک یا مینیموم نامیده می‌شود که میزان فشار در رگ‌های خونی بین ضربان‌های قلب را اندازه می‌گیرد. به طور کل، معمولا فشار خون طبیعی را 12 روی 8 یا به عبارتی دیگر 120 بر 80 میلی‌متر جیوه در نظر می‌گیرند. اعداد بالاتر از این محدوده فشارخون بالا و اعداد پایین‌تر، فشار خون پایین محسوب می‌شوند. در صورتی که فشار خون یک یا دو بار در حالت عادی نباشد، جای نگرانی نیست؛ اما اگر این اتفاق به طور منظم برای شخص اتفاق بیفتد، لازم است به پزشک مراجع کرده و تحت مراقبت و درمان قرار بگیرد. فشار خون بالا می‌تواند نمایانگر موارد زیر باشد:
- 80/120 تا 80/129 میلی‌متر جیوه
فشار خون در این محدوده زیاد خطرناک نیست، اما ممکن است پزشک تشخیص دهد لازم است تغییری در سبک زندگی فرد ایجاد شود تا فشار خون پایین‌تر بیاید.
- 80/130 تا 89/139 میلی‌متر جیوه
فشار در مرحله‌ی اول هایپرتنسیون است. در صورتی که فشار با تغییر سبک زندگی فشار پایین نیاید، ممکن است لازم باشد فرد تحت درمان دارویی قرار بگیرد. تجویز دارو به خصوص برای افرادی که در معرض خطر بیماری‌های قلبی هستند، ضروری است.
- 90/140 تا 119/179 میلی‌متر جیوه
فشار در مرحله‌ی دوم هایپرتنسیون است که نشان از جدی شدن شرایط دارد. در این مرحله پزشک معمولا یک قرص یا بیشتر برای کنترل و کاهش فشار خون تجویز می‌کند.
- 120/180 میلی‌متر جیوه و بیشتر
فشار این در این شرایط نیاز به رسیدگی اورژانسی دارد و ممکن است منجر به مشکلات جدی شود. افراد با این فشار خون باید به سرعت تحت درمان و رسیدگی قرار گرفته و به بیمارستان مراجعه کنند.
نکاتی برای دست‌یابی به فشار خون مناسب
فشار خون بالا ممکن است خطر بروز مشکلات جدی مانند حملات قلبی و سکته را افزایش دهد. خوشبختانه نکاتی هستند که می‌توانند به شما در راه کاهش فشار خون کمک بکنند:
- یک رژیم غذایی مناسب داشته باشید که سرشار از سبزیجات، غلات کامل و پروتئین‌های بدون چربی باشد.
- از مصرف غذاهایی با چربی‌های اشباع شده، غذاهای پرنمک و شکر زیاد پرهیز کنید.
- به طور مرتب ورزش کنید.
- از مصرف نوشیدنی‌های الکلی پرهیز کنید.
- وزن خود را متناسب نگاه دارید.
- خواب کافی و باکیفیت داشته باشید.
- میزان استرس خود را کاهش دهید.
- در صورت تجویز دارو توسط پزشک، حتما داروهای خود را به طور مرتب مصرف کنید.
سخن آخر
اندازه‌گیری فشار خون می‌تواند روشی مناسب برای کمک به سلامتی باشد. یکی از مهم‌ترین اقدامات برای اطمینان یافتن از این که اندازه‌ی فشار خون دقیق باشد. اندازه‌گیری آن در یک ساعت مشخص و به صورت روزانه است. لازم به ذکر است، می‌بایست دقایقی قبل از گرفتن فشار، استراحت کرده و از استعمال دخانیات، ورزش کردن و مواردی از این دست پرهیز کنید تا عدد به دست آمده دقیق باشد. علاوه بر این، لازم است تمام این اندازه‌گیری‌های روزانه یادداشت شوند. تا در صورت بروز تغییرات به پزشک اطلاع داده و در صورت نیاز تحت مراقبت و درمان قرار بگیرید.
اندازه‌گیری فشارخون و زیر نظر داشتن یکی از اقدامات ضروری برای اطمینان یافتن از سلامت است. فشار خون را می‌توان در مطب دکتر توسط پزشک یا در خانه به کمک دستگاه فشارسنج اندازه‌گیری کرد. در این مقاله نکاتی در رابطه با بهترین زمان برای گرفتن فشار خون و راه‌هایی برای کاهش آن آمده است.
