تفاوت الکتروشوک بای فیزیک و مونوفازیک
الکتروشوک یا دفیبریلاتور چیست؟
دستگاه دفیبریلاتور یک وسیله پزشکی است که برای توقف اختلال ضربان قلب و بازگشت به حالت طبیعی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دستگاه قادر است انرژی الکتریکی را به قلب ارسال کرده و باعث تنظیم مجدد عملکرد الکتریکی قلب شود. عملکرد اصلی دفیبریلاتور، وارد کردن شوک الکتریکی به سطح قلب است که در صورت ایست قلبی (توقف ناگهانی ضربان قلب) یا فیبریلاسیون بطنی (ارتعاش بی‌نظم و نامنظم قلب)، امکان احیاء عضله قلب و بازگشت ضربان قلب را فراهم میکند.
دستگاه دفیبریلاتورها معمولاً در محیط‌های پزشکی مانند بیمارستان‌ها، اورژانس‌ها، واحدهای مراقبت ویژه، آمبولانس‌ها و حتی در مکان‌های عمومی به عنوان دستگاه‌های خودکار مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین، دفیبریلاتورهای خانگی برای استفاده در مواقع اضطراری در خانه طراحی و تولید می‌شوند.
استفاده از دفیبریلاتور به طور سریع می‌تواند زمان حیاتی برای فرد تحت تأثیر ایست قلبی فراهم کند و باعث افزایش احتمال بقاء و بهبود شرایط بیمار گردد. با این حال، استفاده از دفیبریلاتور باید توسط کارکنان مجرب و آموزش دیده صورت گیرد.
انواع الکتروشوک
دستگاه‌های دفیبریلاتور به دو نوع تقسیم می‌شوند: الکتروشوک خارجی (External Defibrillator) و الکتروشوک داخلی (Implantable Defibrillator).
دفیبریلاتورهای خارجی (External Defibrillator):
- دفیبریلاتور خارجی (Automated External Defibrillator – AED): این نوع دستگاه دفیبریلاتور برای استفاده در محیط‌های عمومی و غیرپزشکی طراحی شده است. معمولاً الکتروشوک خارجی در جعبه قابل حمل قرار دارد و همراه با دستورالعمل‌های ساده‌ای برای استفاده توسط عموم مردم در مواقع اضطراری عرضه می‌شود.
دفیبریلاتور داخلی (Implantable Defibrillator):
- دفیبریلاتور کاردیاک (Cardiac Defibrillator): این نوع دستگاه دفیبریلاتور داخل بدن بیماران با عارضه قلبی پیچیده و سابقه ایست قلبی قرار می‌گیرد. این دستگاه دفیبریلاتور به صورت جراحی زیر پوست قرار می‌گیرد. همچنین قادر به تشخیص اختلالات ضربان قلبی بوده و در صورت نیاز، شوک الکتریکی را به قلب ارسال می‌کنند.
علاوه بر این، دستگاه‌های دفیبریلاتور در دسته‌های دیگری قرار می‌گیرند که براساس برنامه‌ریزی و کاربردهای خاص طراحی شده‌اند، از جمله:
- دفیبریلاتورهای عملیاتی (Operational Defibrillators): مخصوص استفاده در اتاق جراحی است.
- دفیبریلاتورهای خانگی (Home Defibrillators): برای استفاده در خانه و در موارد اضطراری برای افراد با خطر ایست قلبی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
توجه داشته باشید که برای استفاده از هر نوع دفیبریلاتور، آموزش لازم است و عملکرد صحیح آن باید توسط کارکنان مجرب و آموزش دیده انجام شود.
اجزای دستگاه الکتروشوک بای فیزیک
دستگاه دفیبریلاتور بای فیزیک یکی از انواع دفیبریلاتور است که برای منظم کردن ضربان قلب بهم خورده و همچنین احیاء قلب با مشکل توقف کامل مورد استفاده قرار می‌گیرد. دفثیبریلاتور بای فیزیک از تعدادی اجزاء تشکیل شده است که عبارتند از:
- الکترودها: الکتروشوک بای فیزیک دارای الکترودهای قرار داده شده روی صدر است. این الکترودها برای ارسال جریان الکتریکی به قلب مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- باتری: الکتروشوک دارای باتری خاصی است که برق لازم برای تولید شوک الکتریکی را تأمین میکند. باتری‌ها در الکتروشوک بای فیزیک معمولاً قابل شارژ هستند. برای اطمینان از عملکرد صحیح الکتروشوک، باید همیشه به تاریخ انقضای باتری توجه کنید و در صورت نیاز، باتری از کار افتاده با یک باتری جدید تعویض شود.
- مدار الکترونیکی: الکتروشوک بای فیزیک دارای یک مدار الکترونیکی پیچیده است که عملکرد دستگاه را کنترل میکند. این مدار الکترونیکی شامل سوئیچ ها، حسگرها و ترانزیستورهایی است که برای انتقال شوک الکتریکی به قلب و کنترل ضربان قلب مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- نمایشگر: دستگاه الکتروشوک (دفیبریلاتور) معمولاً دارای یک نمایشگر است که اطلاعات مربوط به ضربان قلب، شوک‌های الکتریکی و دستورالعمل‌های مورد نیاز برای استفاده صحیح از دستگاه را نمایش می‌دهد.
- دکمه‌ها و منابع کنترل: بعضی از دستگاه‌های دفیبریلاتور دارای دکمه‌ها و رابط‌های کاربری هستند که به پزشک یا اپراتور امکان کنترل دستگاه و تنظیمات مورد نیاز را می‌دهند. این منابع کنترل شامل دکمه‌های روشن/خاموش، دکمه‌های تنظیم شدت شوک و سایر تنظیمات مربوط به دستگاه می‌شود.
این عناصر تنها برخی از اجزای اصلی یک دستگاه دفیبریلاتور بای فیزیک هستند و با توجه به مدل و نوع دستگاه، قابلیت‌ها و ویژگی‌ها ممکن است متفاوت باشند.
اجزای دستگاه الکتروشوک مونوفازیک
دستگاه الکتروشوک مونوفازیک یک نوع دستگاه الکترومدیکال است که برای کنترل و درمان آریتمی‌های قلبی جدی مانند فیبریلاسیون و تاکی‌کاردی در قلب مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دستگاه به طور معمول شامل اجزای زیر است:
صفحه نمایش: این صفحه برای مانیتورینگ اطلاعات مربوط به روند دفیبریلاسیون و وضعیت قلبی بیمار مورد استفاده قرار می‌گیرد.
الکترودها: دستگاه الکتروشوک مونوفازیک دارای حداقل دو الکترود است. یک الکترود معمولاً در ناحیه قفسه سینه قرار می‌گیرد و الکترود دیگر در منطقه دیگری از بدن، مثلاً در پشت یا جلوی بدن بیمار قرار می‌گیرد. الکترودها برای ارسال جریان الکتریکی به قلب و تحریک عضلات قلبی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
باتری: دستگاه الکتروشوک برای عملکرد مناسب خود به یک منبع تغذیه برق نیاز دارد. باتری داخل الکتروشوک وجود دارد و از طریق آن انرژی لازم به الکترودها ارسال می‌شود.
سوئیچ‌ها و دکمه‌ها: دستگاه دفیبریلاتور مونوفازیک ممکن است دارای سوئیچ‌ها و دکمه‌های کنترلی باشد که به پزشک یا فرد استفاده کننده اجازه می‌دهد تنظیمات مختلف را تغییر دهد یا عملکرد دستگاه را کنترل کند.
الگوریتم‌های دفیبریلاسیون: دستگاه دفیبریلاتور مونوفازیک شامل الگوریتم‌هایی است که براساس سیگنال‌های قلبی و شرایط بیمار، تصمیم می‌گیرد که آیا لازم است شوک الکتریکی به قلب اعمال شود یا خیر. این الگوریتم‌ها برای تشخیص و درمان صحیح آریتمی‌های قلبی بسیار حائز اهمیت هستند.
پورت‌ها: الکتروشوک می‌تواند دارای پورت‌های ارتباطی باشد که به پزشکان و سیستم‌های خارجی امکان انتقال داده‌ها و گزارشات را می‌دهد.
سیستم خنثی سازی نویز: چون دستگاه الکتروشوک در محیط‌های پرنویز و بیمارستانی مورد استفاده قرار می‌گیرد، ممکن است دارای سیستم‌های خنثی سازی نویز باشد که به منظور بهبود کیفیت سیگنال‌های الکترونیکی و کاهش تداخل با دیگر دستگاه‌ها استفاده می‌شوند.
صوتیزر: برخی دستگاه‌های دفیبریلاتور ممکن است دارای صوتیزر باشند که صداهای هشدار و راهنمایی را برای استفاده کننده تولید می‌کنند.
بخش منابع نوری: برخی دستگاه‌های الکتروشوک ممکن است دارای بخشی باشند که از نورهای LED یا نمایشگرهای دیجیتال را استفاده می‌کنند تا اطلاعات وضعیت دستگاه و سیگنال‌های قلبی را نمایش دهند.
ممکن است برخی از دستگاه‌های الکتروشوک اجزای بیشتر و پیشرفته‌تری نیز داشته باشند، که این مورد به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد. اما موارد یاد شده معمولاً عوامل اصلی هستند که در یک دستگاه الکتروشوک مونوفازیک وجود دارند.
مزیت‌های استفاده از دستگاه الکتروشوک
استفاده از دستگاه الکتروشوک، که یک وسیله پزشکی برای بهبود ضربان قلب نامنظم است، مزایای بسیاری دارد. در ادامه تعدادی از مزایای استفاده از دستگاه دفیبریلاتور را بررسی می‌کنیم:
نجات زندگی: استفاده از الکتروشوک در صورت حمله قلبی و ایست قلبی می‌تواند زندگی را نجات دهد. این دستگاه با ایجاد الکتریسیته و انتقال آن به قلب، بازیابی ضربان قلب منظم را امکان پذیر میکند و می‌تواند جریان خون را به دیگر اعضای بدن حفظ کند.
استفاده آسان: دستگاه‌های الکتروشوک امروزی به صورتی طراحی می‌شوند که برای کاربران غیرپزشک استفاده آسانی داشته باشند. غالباً این دستگاه‌ها دارای راهنمای استفاده گام به گام هستند و با فراهم کردن راهنماهای تصویری و صوتی به افراد کم تجربه در احیاء قلب فرد آسیب دیده کمک می‌کنند.
زمان عملکرد سریع: با استفاده از دستگاه الکتروشوک، عملیات بازیابی ضربان قلب می‌تواند به سرعت انجام شود. زمان بین حمله قلبی و ایست قلبی تا زمانی که دفیبریلاتور فعال می‌شود، بسیار حیاتی است و می‌تواند تاثیر چشمگیری در نتیجه نهایی داشته باشد.
کاهش مرگ و میر: استفاده از الکتروشوک در مکان‌های عمومی، مکان‌های کاری و منازل می‌تواند منجر به کاهش مرگ و میر ناشی از ایست قلبی شود. در صورتی که دفیبریلاتور در محلی قرار داشته باشد و جمعیت آموزش دیده در آنجا حضور داشته باشند، احتمال نجات افراد مبتلا به حمله قلبی افزایش پیدا میکند.
پیشگیری از آسیب برای قلب: در صورتی که فرد در معرض خطر ایست قلبی قرار داشته باشد، استفاده از دفیبریلاتور یا الکتروشوک ممکن است در کاهش خطر ایست قلبی و تضعیف عوارض قابل پیش‌بینی مرتبط با آن، مؤثر باشد.
کاربردهای درمانی الکتروشوک
الکتروشوک از جمله تجهیزات پزشکی حیاتی است که در تشخیص و درمان اختلالات ضربان قلب نقش موثر دارد. الکتروشوک عمدتاً برای مداخلات اضطراری در صورت بروز آریتمی‌های خطرناک قلبی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در زیر، چند مورد از مهم‌ترین کاربردهای الکتروشوک اشاره می‌کنیم:
فیبریلاسیون بطنی: الکتروشوک‌های کاشتنی (ICD) برای درمان فیبریلاسیون بطنی مورد استفاده قرار می‌گیرند. فیبریلاسیون بطنی یک نوع آریتمی خطرناک قلبی است که منجر به ضربان نامنظم و غیرمؤثر قلب می‌شود. در این حالت، الکتروشوک شوک‌های الکتریکی قوی به قلب وارد میکند تا عملکرد طبیعی ضربان قلب را بازیابی کند.
تاکی‌کاردی عروقی: دستگاه‌های الکتروشوک ممکن است برای درمان تاکی‌کاردی عروقی (Ventricular tachycardia) مورد استفاده قرار گیرند. تاکی‌کاردی عروقی یک حالت آریتمی است که به طور ناگهانی و بی‌نظم سبب افزایش نامنظم ضربان قلب می‌شود. با اعمال شوک الکتریکی، الکتروشوک می‌تواند ضربان قلب را به حالت طبیعی بازگرداند.
سنجش ضربان قلب: بعضی از الکتروشوک‌ها، علاوه بر قابلیت شوک دهی، قادر به سنجش ضربان قلب هستند. این اطلاعات می‌تواند به پزشک در تشخیص و درمان آریتمی‌ها کمک کند و در صورت نیاز، الگوی درمانی مناسب را تنظیم کند.
پیشگیری از مرگ تنفسی: برخی از دفیبریلاتورها، علاوه بر قابلیت تشخیص و درمان آریتمی‌های قلبی، قادر به تشخیص ریتم‌های غیرقلبی مانند مرگ تنفسی هم هستند. در صورت تشخیص مرگ تنفسی، الکتروشوک با اعمال شوک الکتریکی، فرد را در زنده ماندن کمک میکند.
تفاوت الکتروشوک بای فیزیک و مونوفازیک
دفیبریلاتورها ابزارهای پزشکی هستند که برای بازگرداندن ضربان قلب به حالت نرمال در صورت وقوع بیهوشی، مرگ مغزی یا فیبریلاسیون بطنی مورد استفاده قرار می‌گیرند. دو نوع دفیبریلاتور بای فیزیک (Biphasic) و مونوفازیک (Monophasic) وجود دارند.
دفیبریلاتور بایفیزیک (Biphasic):
دفیبریلاتورهای بایفیزیک از دو جریان الکتریکی با جهت‌های مخالف برای تحریک قلب استفاده می‌کنند. این دو جریان الکتریکی از طریق الکترودهای پوستی به بیمار انتقال داده می‌شوند. جریان الکتریکی به صورت یک زمینه واجد قدرت مناسب برای مؤثر شدن بر روی سیستم عصبی قلب و موجب تحریک قلب به حالت نرمال می‌شود. این نوع دفیبریلاتورها برای کاربردهای بالینی در بیمارستان‌ها و تیم‌های اورژانس مورد استفاده قرار می‌گیرند.
دفیبریلاتور مونوفازیک (Monophasic):
دفیبریلاتورهای مونوفازیک از یک جریان الکتریکی با جهت یکسان برای تحریک قلب استفاده می‌کنند. این جریان الکتریکی به صورت یک الگوی موجی شدید با دامنه بالا به بیمار انتقال داده می‌شود. این نوع دفیبریلاتورها در گذشته بیشتر استفاده می‌شدند، اما در حال حاضر نسبت به دفیبریلاتورهای بایفیزیک کمتر کاربرد دارند.
بطور کلی، تفاوت اصلی بین الکتروشوک‌های بای فیزیک و مونوفازیک در نوع جریان الکتریکی استفاده شده برای تحریک قلب است. همچنین، دفیبریلاتورهای بای فیزیک به عنوان استاندارد برای کاربردهای بالینی ترجیح داده می‌شوند، در حالی که دفیبریلاتورهای مونوفازیک در گذشته رایج‌تر بودند و در حال حاضر کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
قیمت الکتروشوک
از آنجایی که دستگاه الکتروشوک یکی از تجهیزات پزشکی حیاتی است و توسط چندین برند طراحی و تولید می‌شود، بنابراین از نظر قیمت طیف وسیعی خواهد داشت. در ضمن فاکتورهای مختلفی همچون نوع دستگاه، عملکرد و مدل آن در تعیین قیمت الکتروشوک موثر هستند.
توصیه می‌کنیم برای اطلاع از قیمت الکتروشوک از برندهای مختلف و همچنین بررسی ویژگی‌های محصولات به وبسایت فروشگاه تجهیزات پزشکی آزطب مراجعه کنید.
