در سال ۱۴۰۳ شمسی (۲۰۲۴ میلادی)، پیشرفتهای مهمی در علم پزشکی رخ داده است که تأثیرات قابل توجهی بر بهبود سلامت انسان داشتهاند. در ادامه به برخی از این دستاوردها میپردازیم:
۱. نخستین پیوند کامل چشم
در ماه مه ۲۰۲۳، تیمی از جراحان مرکز بهداشتی لانگون دانشگاه نیویورک موفق به انجام نخستین پیوند کامل چشم در جهان شدند. این عمل پیچیده که بیش از ۱۴۰ نفر از پرسنل پزشکی در آن شرکت داشتند، بر روی آقای آرون جیمز، تکنسین خطوط برق فشار قوی که در سال ۲۰۲۱ دچار حادثهای جدی شده بود، انجام شد. اگرچه هنوز مشخص نیست که آیا آقای جیمز بینایی خود را با این چشم پیوندی بازخواهد یافت یا خیر، اما پزشکان امیدوارند که این جراحی فرصتی بیسابقه برای مطالعه روند بهبودی چشم فراهم کند.
۲. توسعه داروی پیشگیری از HIV
در سال ۲۰۲۴، نتایج دو آزمایش دارویی نشان داد که داروی «لناکاپاویر» (Lenacapavir) در پیشگیری از ابتلا به ویروس HIV بسیار مؤثر است. این دارو که به صورت تزریقی و دو بار در سال استفاده میشود، در یکی از آزمایشها ۹۶ درصد و در دیگری ۱۰۰ درصد موفقیت داشته است. لناکاپاویر با هدف قرار دادن پروتئین کپسید ویروس HIV، از تکثیر و گسترش آن جلوگیری میکند و میتواند به عنوان یک روش پیشگیری مؤثر برای افرادی که قادر به مصرف منظم قرصهای روزانه نیستند، مورد استفاده قرار گیرد.
۳. اهدای جایزه نوبل پزشکی برای کشف میکروRNA
در سال ۲۰۲۴، جایزه نوبل پزشکی به دو دانشمند آمریکایی، ویکتور آمبروس و گری رووکون، برای کشف میکروRNA و نقش آن در تنظیم ژن پس از رونویسی اعطا شد. این کشف نشان داد که میکروRNAها مولکولهای کوچکی هستند که میتوانند فعالیت ژنها را مهار یا تقویت کنند و در فرآیندهای مختلف سلولی از جمله رشد و توسعه جنین، پاسخ به تنشهای محیطی و حتی بروز بیماریها تأثیرگذار باشند. این دستاورد به درک عمیقتری از عملکرد سلولها و توسعه روشهای درمانی جدید منجر شده است.
این پیشرفتها نشاندهنده تلاشهای مستمر جامعه علمی برای بهبود سلامت و کیفیت زندگی انسانها است.
4. CAR-T
«هوجی ژو»، روماتولوژیست دانشگاه پزشکی نیروی دریایی در شانگهای چین، با استفاده از سلولهای CAR-T موفق شد برای نخستین بار در جهان بیماریهای خودایمنی را درمان کند. در این روش، سلولهای ایمنی مهندسیشده به بیماران مبتلا به اختلالات خودایمنی تزریق شد که منجر به بهبود قابل توجهی در علائم آنها گردید.
5. توسعه واکسن جدید مالاریا
پس از بیش از یک قرن تلاش، واکسن جدیدی برای مالاریا با نام «آر۲۱» توسط دانشگاه آکسفورد توسعه یافت. این واکسن به دلیل هزینه کمتر و سهولت تولید، امید به کنترل و پیشگیری از این بیماری کشنده را افزایش داده است.