روش اینتوبه و دستگاه ونتیلاتور
شرایط سلامتی متعددی می‌توانند منجر به بروز اختلالات تنفسی شدید و حتی توقف تنفس افراد بیمار یا آسیب دیده شوند. افت اکسیژن خون و همچنین توقف کامل تنفس خطرات و عوارض جانبی جدی در پی دارد و در مواردی نیز ممکن است فرد جان خود را از دست بدهد. در چنین موقعیت‌های اورژانسی از تجهیزات اینتوبه و ونتیلاتور جهت بازگرداندن تنفس فرد و همچنین پایدار نگهداشتن دم و بازدم استفاده می‌شود.
فرق روش اینتوبه با عملکرد دستگاه ونتیلاتور چیست؟
بسیاری تصور می‌کنند اینتوبه کردن و نصب ونتیلاتور یکی است و تفاوتی بین این دو روش احیاء و حفظ تنفس وجود ندارد. در این بخش به تفاوت‌های هر یک از این روش‌های حمایت تنفسی اشاره خواهیم کرد.
اینتوبه چیست؟
اینتوب لوله‌ای نرم و منعطف است که به دو روش جراحی و غیر جراحی توسط متخصص در مجاری هوایی بیمار قرار داده می‌شود. هدف اصلی اینتوبه، فراهم کردن راه هوایی مصنوعی برای بیمار است. با قرار دادن لوله اینتوبه در مجاری هوایی، هوا به ریه‌ها می‌رسد و جریان تنفس بیمار برقرار میماند.
ونتیلاتور چیست؟
ونتیلاتور نوعی دستگاه تهویه هوا است. این محصول به صورت مکانیکی و الکتریکی برای تأمین اکسیژن مورد استفاده قرار می‌گیرد. بطور کلی زمانی از دستگاه ونتیلاتور استفاده می‌شود که بیمار برای تامین نیازهای تنفسی خود قادر به تنفس به صورت طبیعی نیست. ونتیلاتور می‌تواند به صورت خودکار در دم و بازدم ریه را برای تنفس حمایت کند. همچنین در صورتی که از تکنولوژی لازم برخوردار باشد، می‌تواند عملکرد خود را با توجه به عملکرد تنفسی بیمار تطبیق دهد.
کاربردهای درمانی اینتوبه
تجهیزات اینتوب و همچنین عملیات اینتوبه در موارد مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در زیر به برخی از شرایط پزشکی که نیازمند استفاده از اینتوبه هستند اشاره می‌کنیم:
- تهویه مکانیکی
تهویه مکانیکی یکی از اصلی‌ترین کاربردهای درمانی اینتوبه است. در مواردی که بیمار قادر به تنفس به‌صورت مستقل نیست یا نیاز به تهویه مکانیکی دارد (مانند نارسایی تنفسی، عمل جراحی ریه، آسم شدید و آسیب ریه)، انتوبه کردن بیمار سبب تأمین هوای لازم برای ریه‌ها و حفظ تهویه مناسب می‌شود.
- اعطای داروها
انتوبه کردن بیمار، به پزشکان اجازه می‌دهد داروها را به صورت مستقیم و دقیق‌تر به بیمار ارائه کنند. از طریق لوله اینتوبه، داروها می‌توانند به صورت مستقیم و با دز محاسبه شده به ریه‌ها تزریق شوند.
- عمل جراحی
در مواردی ممکن است آسیب یا عارضه رخ داده ضرورت انجام جراحی را ایجاد کند. انتوبه کردن بیمار به پزشکان این امکان را می‌دهد که به طور مستقیم به محل عمل دسترسی داشته باشند و عمل را انجام دهند. همچنین، این روش این امکان را فراهم می‌کند که پس از عمل جراحی، تهویه مناسب را در طول بازگشت به حالت طبیعی بیمار فراهم کند.
- پیشگیری از آسپیراسیون
آسپیراسیون به معنی ورود مواد خارجی (مثل غذا، مایعات، خون و …) به مجاری هوایی است. انتوبه کردن بیمار در مواردی که بیمار دچار عدم قدرت بلع یا ضعف عضلات حنجره و صفحه حنجره باشد، می‌تواند از آسپیراسیون جلوگیری کند.
- تصویربرداری و تشخیص
در برخی موارد، لوله اینتوب به منظور اخذ نمونه‌های بیماری‌های ریه‌ای مانند خلط ریه یا برای انجام روش‌های تصویربرداری مثل رادیولوژی و برونکوسکوپی استفاده می‌شود.
کاربردهای درمانی ونتیلاتور چیست؟
ونتیلاتور یک دستگاه تهویه مکانیکی است که برای مدیریت و حفظ تنفس بیماران مورد استفاده قرار می‌گیرد. در زیر به برخی از کاربردهای درمانی ونتیلاتور اشاره می‌کنیم:
- نارسایی تنفسی
ونتیلاتور در مواردی که بیمار نتواند به طور مستقل تنفس کند یا میزان تنفس آن به صورت قابل قبول نباشد، مورد استفاده قرار می‌گیرد. نارسایی تنفسی شامل شرایط تنفسی مانند سندرم تنفسی مزمن، نارسایی تنفسی حاد، آسم شدید و ARDS (سندرم تنفسی ناشی از آسیب ریه) می‌شود.
- بیماری‌های عضلانی
در بیماری‌هایی مانند ضعف عضلات تنفسی، ALS (بیماری عصبی حرکتی) و میاستنیا گراویس (یک نوع اختلال عضلانی-عصبی)، ونتیلاتور می‌تواند برای کمک به تنفس بیمار مورد استفاده قرار گیرد.
- کما
در مواردی که بیمار در وضعیت کما قرار داشته باشد و نتواند به طور طبیعی تنفس کند، ونتیلاتور برای حفظ تنفس و ارائه تهویه مکانیکی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- عمل جراحی
در برخی عمل‌های جراحی از ونتیلاتور نیز به عنوان یکی از تجهیزات اتاق عمل استفاده می‌شود. این امر می‌تواند به دلیل نیاز به بیهوشی برای مدت طولانی یا به دلیل ایجاد فشار بر روی ریه‌ها و راه هوایی باشد.
- آسیب شدید به ریه
در مواردی که آسیب به ریه‌ها جدی باشد و تنفس به صورت طبیعی غیرممکن شود، از دستگاه ونتیلاتور جهت برگرداندن و حفظ تنفس فرد استفاده می‌شود.
- سایر شرایط
کاربردهای درمانی ونتیلاتور بی‌شمار است و بسته به تشخیص پزشک و تکنسین متخصص خدمات درمانی ممکن است بیمار نیاز به تهویه مصنوعی از طریق ونتیلاتور داشته باشد. در مواردی نظیر عفونت، ایست قلبی-تنفسی، تروما شدید، وضعیت‌های اورژانسی و پس از عمل جراحی نیز بنابر تشخیص متخصص فرد ممکن است نیازمند حمایت با ونتیلاتور باشد.
تفاوت های بین اینتوبه و ونتیلاتور
اینتوب Intubation و ونتیلاتور Ventilator دو مفهوم و فرآیند متفاوت در حوزه تهویه مصنوعی بیماران هستند. این دو محصول پزشکی تفاوت‌های متعددی با یکدیگر دارند که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:
تعریف محصول
- اینتوبه: عمل جراحی یا غیرجراحی شامل وارد کردن لوله اینتوب (Endotracheal Tube) به مجاری هوایی بیمار است. در این روش هدف ایجاد مجرای هوایی مصنوعی برای تنفس است.
- ونتیلاتور: ونتیلاتور، یا دستگاه تهویه مکانیکی، یک سیستم الکترونیکی است که با تولید فشار هوا و نفخ و خالی کردن قسمت‌های سینه بیمار، تهویه را به صورت مصنوعی انجام می‌دهد. در واقع این دستگاه در دم و بازدم وظیفه ریه‌ها را انجام می‌دهد.
هدف
- اینتوبه: هدف اصلی اینتوبه، ایجاد مسیر تنفسی مصنوعی برای بیمار است تا هوا به ریه‌ها رسیده و تهویه انجام شود.
- ونتیلاتور: هدف ونتیلاتور، کنترل و مدیریت فشار و میزان هوای وارد شده به ریه‌ها است. ونتیلاتور، با ایجاد فشار مناسب در سیستم تنفسی، تنفس بیمار را بهبود داده و یا پشتیبانی می‌کند.
مصرف
- اینتوبه: اینتوبه در شرایطی استفاده می‌شود که بیمار نیاز به راه هوایی مصنوعی دارد، مانند نارسایی تنفسی شدید، عمل جراحی در ریه و مجاری هوایی، یا تهویه مکانیکی.
- ونتیلاتور: ونتیلاتور برای تهویه مکانیکی بیماران مورد استفاده قرار می‌گیرد. از جمله شرایط نیازمند به حمایت تنفس مصنوعی که افراد نمی‌توانند به طور مستقل تنفس کنند یا نیاز به حفظ تنفس مصنوعی طولانی مدت دارند، می‌توان به بیماران در وضعیت کما اشاره کرد.
فرآیند
- اینتوبه: لوله اینتوبه با استفاده از ابزار و تکنیک‌های مناسب به مجاری هوایی بیمار وارد می‌شود تا راه هوایی مصنوعی فراهم شود.
- ونتیلاتور: بعد از اینتوب و قرارگیری لوله اینتوب در مجاری هوایی، ونتیلاتور تنظیمات مورد نیاز (مثلاً حجم تنفس، فرکانس تنفس و زمان نفخ و خالی کردن) را بر اساس نیاز بیمار تنظیم می‌کند. دستگاه با ایجاد فشار هوا متغیر در لوله اینتوبه، تهویه مصنوعی را به صورت مکانیکی و هماهنگ با نیازهای بیمار انجام می‌دهد.
نحوه استفاده
- اینتوبه: عمل اینتوبه توسط پزشک یا پرستار با تجهیزات مناسب و آموزش قبلی انجام می‌شود. این فرآیند به طور معمول در یک محیط بیهوشی یا ICU انجام می‌شود.
- ونتیلاتور: تنظیمات و استفاده از ونتیلاتور توسط نیروهای پزشکی و کادر مربوطه صورت می‌گیرد. این دستگاه‌ها در بیمارستان‌ها و واحدهای مراقبت ویژه نصب شده و توسط کارکنان مجرب کنترل و مدیریت می‌شوند.
استفاده موقت و دائم
- اینتوبه: عمل اینتوبه بیشتر به صورت موقت است و معمولاً زمان محدودی استفاده می‌شود. تا زمانی که بیمار قادر به تنفس مستقل شود یا سایر روش‌های تهویه جانبی مورد نیاز برای بیمار تعبیه شوند.
- ونتیلاتور: ونتیلاتور ممکن است برای مدت طولانی‌تر در مواردی که بیمار نمی‌تواند به طور مستقل تنفس کند یا نیاز به حفظ تنفس مصنوعی دارد، استفاده شود. این شامل بیمارانی است که در کما، شدت بالا یا خطرناک بیماری و یا مراحل پایان‌زندگی هستند.
خطرات و عوارض جانبی
- اینتوبه: اینتوبه ممکن است باعث تحریک و ترشح سیالات ریه، خونریزی، آسپیراسیون و عفونت شود. همچنین، خطر ایجاد تروما به مجاری هوایی نیز وجود دارد.
- ونتیلاتور: خطر عفونت، آتلکتازی (انبساط ناقص ریه)، آسپیراسیون، آسیب ریه، کاهش عملکرد عضلات تنفسی و سندرم تنفسی مزمن از جمله عوارض و مشکلات مرتبط با استفاده از ونتیلاتور هستند.
هر دو روش اینتوبه و استفاده از ونتیلاتور نیاز به تخصص و مهارت پزشکان و کادر درمانی مجرب دارند. برای جلوگیری از عوارض و مشکلات جانبی، نظارت و مراقبت دقیق از بیمار بسیار حائز اهمیت است.
به طور کلی اینتوبه و ونتیلاتور دو مفهوم متفاوت هستند. اینتوبه فرآیندی است که با وارد کردن لوله اینتوب به مجاری هوایی، راه هوایی مصنوعی را فراهم می‌کند، در حالی که ونتیلاتور یک دستگاه است که با تولید فشار هوا، تنفس مصنوعی را انجام می‌دهد و تهویه را کنترل می‌کند. هر کدام از این روش‌ها در شرایط خاص و براساس نیازهای بیماران مورد استفاده قرار می‌گیرند.
مزیت‌های استفاده از ونتیلاتور
مزایای استفاده از ونتیلاتور عبارتند از:
حمایت از عملکرد تنفسی: ونتیلاتورها قادرند با تأمین جریان هوای مناسب و فشار مورد نیاز، تنفس بیمار را تحت کنترل قرار دهند و در تنفس فرد اثر بگذارند. این امر به بیمارانی که به دلایلی نمی‌توانند به طور خودجوش تنفس کنند مانند بیماران مبتلا به ضربه مغزی، شوک، نارسایی تنفسی و یا عوامل دیگر بسیار کمک می‌کند.
بهبود اکسیژناسیون: ونتیلاتورها به کنترل دقیق میزان اکسیژن و دی اکسید کربن در خون کمک می‌کنند. این امر باعث بهبود سطح اکسیژن در خون و کاهش سطح دی اکسید کربن می‌شود.
تخلیص دی اکسید کربن: برخی بیماران ممکن است نتوانند دی اکسید کربن را به طور کامل از بدن خارج کنند. ونتیلاتورها قادرند این گاز مضر را از ریه‌ها حذف کرده و سطح آن را در خون کاهش دهند.
کاهش خستگی عضلانی: استفاده از ونتیلاتور به عضلات تنفسی فرصت استراحت می‌دهد و خستگی آنها را کاهش می‌دهد. این امر می‌تواند برای افرادی که دچار نارسایی تنفسی هستند و نیاز به کمک بیشتری در تنفس دارند، مفید باشد.
کنترل فشار تنفسی: ونتیلاتورها قابلیت تنظیم فشار هوا را دارند و می‌توانند فشار تنفسی را به نحوی تنظیم کنند که مناسب برای بیمار باشد. این امر می‌تواند در کاهش ضربان قلب، مصرف اکسیژن و انجام دیگر عملیات‌های پزشکی مفید باشد.
میزان استفاده از ونتیلاتور به وضعیت بالینی هر بیمار و شرایط خاص آن بستگی دارد. در مورد استفاده از ونتیلاتور باید توسط یک تیم پزشکی متخصص تصمیم‌گیری شود. همچنین بخاطر بسپارید در صورتی که بیمار در منزل بستری است و نیاز به خدمات درمانی مرتبط با اینتوبه و نصب ونتیلاتور دارد، باید حتماً این فرآیندها توسط تکنسین متخصص و تیم پزشکی انجام بگیرد.
قیمت ونتیلاتور و اینتوبه
از آنجایی تجهیزات ونتیلاتور و اینتوبه توسط برندهای مختلفی طراحی و تولید می‌شوند و ممکن است تفاوت‌های متعددی داشته باشند، بنابراین از نظر قیمت برابر نیستند. برای بررسی ویژگی‌های محصول مورد نظرتان و مقایسه قیمت آن از چند برند مختلف می‌توانید به وبسایت فروشگاه تجهیزات پزشکی آزطب مراجعه کنید.
