انواع ونتیلاتور
ونتیلاتور یا ماشین تنفس (Medical ventilator) یک دستگاه پزشکی است که برای کمک به تنفس بیمارانی که نمیتوانند به طور مستقل تنفس کنند، مورد استفاده قرار میگیرد. این دستگاه با ایجاد جریان هوای مصنوعی به ریهها، تنفس بیمار را تسهیل میکند. ونتیلاتورهای پزشکی معمولاً در بخشهای مراقبت ویژه بیمارستانها؛ واحدهای مراقبت ویژه در بیمارستانها، اتاق عمل؛ واحدهای مراقبت ویژه در خانه و حتی در محیطهای اورژانس مورد استفاده قرار میگیرند. آنها به صورت یک دستگاه الکترونیکی قابل حمل یا به صورت دستگاههای بزرگتر و ثابت موجود هستند. در این مقاله در مورد انواع ونتیلاتور صحبت خواهیم کرد.
ونتیلاتورها چه قابلیتهایی دارند؟
انواع ونتیلاتور قابلیت تنظیم و کنترل پارامترهای تنفسی مانند حجم تنفسی، فشار تنفسی، نسبت تنفسی و … را دارند. همچنین، برخی از ونتیلاتورها قابلیت ارائه حمایت تنفسی تطبیقی (Adaptive Support Ventilation) . تنظیم خودکار فشار تنفسی (Auto-PEEP) و سایر ویژگیهای پیشرفته را نیز دارا میباشند. ونتیلاتور به صورت معمول با استفاده از لوله تراشهای یا ماسک تنفسی (Face Mask) به بیمار متصل میشود. این دستگاهها میتوانند در مواردی که بیمار به طور موقت نیاز به تنفس مکانیکی دارد؛ یا در مواردی که نیاز به تنفس مکانیکی برای مدت طولانیتری وجود دارد، استفاده شوند. مهمترین استفاده از انواع ونتیلاتور در مواردی است که بیماران به دلایل مختلف قادر به تنفس مستقل نیستند. عدم کارکرد صحیح ریهها، ضعف عضلات تنفسی، آسیب به سیستم تنفسی و یا بعد از عمل جراحی از جمله شرایطی هستند که نیاز به استفاده از ونتیلاتور را ایجاد میکنند.
انواع دستگاه ونتیلاتور
دستگاههای ونتیلاتور پزشکی به صورت گستردهای در دسترس هستند. و ممکن است بر اساس طراحی، عملکرد و نوع استفاده تقسیم بندی شوند. در زیر، به برخی از انواع رایج دستگاههای ونتیلاتور اشاره میکنیم:
- ونتیلاتور حجمی :(Volume Ventilators) در ونتیلاتور حجمی، حجم تنفس مصنوعی توسط دستگاه تنظیم و به صورت مستقیم به بیمار تزریق میشود.
- ونتیلاتورهای فشاری (Pressure Ventilators): در این نوع ونتیلاتور، فشار تنفسی مصنوعی توسط دستگاه تنظیم میشود و بیمار با تولید حجم تنفسی مورد نیاز خود تنفس میکند.
- ونتیلاتور تنفس تطبیقی (Adaptive Support Ventilation – ASV): این نوع ونتیلاتور با استفاده از الگوریتمهای پیشرفته، به طور خودکار پارامترهای تنفسی را بر اساس نیاز بیمار تنظیم میکند.
- ونتیلاتورهای غیرتهاجمی (Non-invasive Ventilators): این دستگاهها برای تنفس مصنوعی بیماران بدون نیاز به قرار دادن لوله تراشهای در دستگاه تنفسی یا ماسک تنفسی مورد استفاده قرار میگیرند. آنها معمولاً با استفاده از ماسک تنفسی که بر روی صورت بیمار قرار میگیرد، هوا را تزریق میکنند.
- ونتیلاتور تحت فشار مثبت (Positive Pressure Ventilators): در این نوع ونتیلاتور، هوا با فشار مثبت به ریهها تزریق میشود تا تنفس بیمار را تسهیل کند.
- ونتیلاتور تنفس تحت جریان (Volume Control Ventilators): در این نوع ونتیلاتور، جریان هوا توسط دستگاه تنظیم شده و حجم تنفسی بیمار به صورت مستقیم تحت کنترل قرار میگیرد.
- ونتیلاتور تنفس تحت فشار (Pressure Control Ventilators): در این نوع ونتیلاتور، فشار تنفس مصنوعی توسط دستگاه تنظیم میشود و بیمار با تولید حجم تنفسی مورد نیاز خود تنفس میکند.
اجزای دستگاه ونتیلاتور
انواع ونتیلاتور معمولاً شامل اجزای زیر است:
صفحه نمایش: دستگاه ونتیلاتور دارای صفحه نمایشی است که اطلاعات مربوط به پارامترهای تنفسی بیمار را نمایش میدهد. حجم تنفسی، فشار تنفسی و نرخ تنفس از جمله پارامترهایی هستند که در صفحه نمایش ونتیلاتور قابل مشاهده و نظارت هستند.
حسگرها: دستگاه ونتیلاتور با استفاده از حسگرها، اطلاعاتی مانند فشار هوا در لوله تراشهای یا ماسک تنفسی، جریان هوا و … را اندازهگیری میکند. این اطلاعات به دستگاه کمک میکند تا پارامترهای تنفسی را کنترل کند و به طور خودکار تنظیمات مناسب را انجام دهد.
سیستم تهویه: دستگاه ونتیلاتور دارای سیستم تهویه است که هوا را از محیط جمع آوری کرده و آن را با فشار و حجم مورد نیاز به بیمار تزریق میکند. این سیستم شامل کمپرسورها، پمپها و سایر قطعات مرتبط میشود.
ونتیلاتور
مدار تنفسی: انواع ونتیلاتور دارای مدار تنفسی است که هوا را از دستگاه به بیمار منتقل میکند. این مدار ممکن است شامل لوله تراشهای، ماسک تنفسی، فیلترها، تراپی هوا و سایر قطعات باشد.
کنترلر: دستگاه ونتیلاتور دارای کنترلری است که عملکرد دستگاه را کنترل میکند. این کنترلر شامل الگوریتمها و نرمافزارهایی است که پارامترهای تنفسی را تنظیم و کنترل میکند.
باتری: برخی از دستگاههای ونتیلاتور پزشکی دارای باتری هستند تا در صورت قطع برق یا نیاز به حمل ونتیلاتور، امکان استفاده از آن را فراهم کنند.
سیستم هشدار صوتی: برخی از دستگاههای ونتیلاتور پزشکی دارای سیستم هشدار صوتی هستند که با تولید صداهای خاص، میتوانند به پزشک یا پرستار اطلاع دهند که بیمار نیاز به توجه ویژه دارد یا مشکلی در دستگاه رخ داده است.
ونتیلاتور قادر به کنترل کدام پارامترها است؟
دستگاههای ونتیلاتور قادر به کنترل و تنظیم چندین پارامتر مربوط به تنفس بیمار هستند. برخی از پارامترهای قابل کنترل توسط انواع ونتیلاتور عبارتند از:
حجم تنفسی (Tidal Volume): حجم هوایی که در هر نفس وارد ریههای بیمار میشود. ونتیلاتور قادر است حجم تنفسی را تنظیم و به میزان مناسب برای بیمار تأمین کند.
نرخ تنفس (Respiratory Rate): ونتیلاتور قابلیت کنترل نرخ تنفس دارد. یعنی تعداد نفسهایی که بیمار در هر دقیقه میکشد را شناسایی و آنالیز میکند. ونتیلاتور قادر است نرخ تنفس را تنظیم کرده و متناسب با نیازهای بیمار تنظیم شود.
فشار تنفسی (Inspiratory Pressure): فشاری که ونتیلاتور در هنگام تنفس مصنوعی به ریههای بیمار اعمال میکند، فشار تنفسی نامیده میشود. این فشار میتواند تنظیم و یا تغییر داده شود.
نسبت تنفسی (I:E Ratio): I:E Ratio نسبت بین زمان تنفس و زمان استراحت در هر سیکل تنفسی را نشان میدهد. ونتیلاتور قادر است نسبت تنفسی را تنظیم کرده و به میزان مناسبی برای بیمار تأمین کند.
Positive End-Expiratory Pressure – PEEP: فشاری که در پایان هر نفس در ریههای بیمار حفظ میشود. این فشار میتواند تنظیم شده و تغییر داده شود و به بهبود تبادل گازی در ریهها کمک میکند.
حالت تنفسی (Ventilation Mode): ونتیلاتورها قابلیت تنظیم در حالتهای مختلف تنفسی مانند تنفس توام (Dual mode)، تنفس تنظیم شده (Assist-control) و تنفس همزمان (SIMV) را دارند.
اکسیژناسیون (Oxygenation): ونتیلاتورها قادر به تأمین سطح مناسب اکسیژن خون بیمار هستند. میزان اکسیژن تأمین شده توسط ونتیلاتور قابل تنظیم است.
این پارامترها به صورت ترکیبی و با توجه به نیازهای بیمار و تشخیص پزشک تنظیم میشوند. پزشکان و پرستاران مسئول تعیین و کنترل این پارامترها هستند و بر اساس وضعیت بیمار، تغییرات لازم را اعمال میکنند.
تفاوت بین ونتیلاتور خانگی و بیمارستانی
ونتیلاتورهای خانگی و بیمارستانی تفاوتهای مهمی در قابلیتها، طراحی و کاربردهایشان دارند. در زیر به برخی از تفاوتهای اصلی بین این دو نوع ونتیلاتور اشاره میکنم:
قابلیتهای پیشرفته
ونتیلاتورهای بیمارستانی معمولاً دارای قابلیتهای پیشرفتهتری هستند که برای مدیریت بیماران با وضعیتهای تنفسی پیچیده و نیازهای حاد تنفسی مناسب هستند. آنها میتوانند پارامترهای تنفسی را به صورت دقیق تنظیم کنند و الگوریتمهای پیشرفتهتری برای تنظیم تنفس بیماران استفاده کنند. در مقابل، ونتیلاتورهای خانگی معمولاً سادهتر هستند و برای مدیریت بیماران با نیازهای تنفسی سادهتر و پایدار مورد استفاده قرار میگیرند.
اندازه و قابلیت حمل
ونتیلاتورهای بیمارستانی معمولاً بزرگتر و سنگینتر هستند و برای استفاده در بیمارستانها و واحدهای مراقبت ویژه طراحی شدهاند. این نوع دستگاه ونتیلاتور ممکن است دارای صفحه نمایش بزرگتر، باتری قویتر و سیستمهای تهویه پیچیدهتر باشد. به علاوه، ونتیلاتورهای بیمارستانی معمولاً به منابع برق خارجی وابسته هستند. در مقابل، ونتیلاتورهای خانگی کوچکتر، سبکتر و قابل حملتر هستند. آنها معمولاً با باتریهای قابل حمل کار میکنند و برای استفاده در خانه یا در محیطهای خارج از بیمارستان ایدهآل هستند.
خرید ونتیلاتور
قابلیت استفاده و تنظیم
ونتیلاتورهای بیمارستانی معمولاً نیاز به تنظیمات پیچیدهتر و تخصص فنی برای استفاده صحیح دارند. همچنین، تنظیمات و کنترل پارامترهای تنفسی در ونتیلاتورهای بیمارستانی ممکن است نیاز به تجربه و دانش حرفهای داشته باشد. در مقابل، ونتیلاتورهای خانگی معمولاً کاربری و تنظیم راحتی دارند و میتوانند توسط خانواده بیمار هم کنترل شوند.
قابلیتهای ارتباطی
ونتیلاتورهای بیمارستانی معمولاً دارای قابلیتهای ارتباطی پیشرفتهتری هستند. یک ونتیلاتور بیمارستانی قابلیت اتصال به شبکه بیمارستان را دارد و اطلاعات تنفسی بیمار را به سیستمهای مرکزی انتقال میدهد. این قابلیت به پزشکان و پرستاران کمک میکند تا به صورت روزانه و در طول شب بر روی وضعیت تنفسی بیماران نظارت داشته باشند. ونتیلاتورهای خانگی معمولاً این قابلیت را ندارند و اطلاعات تنفسی بیمار به صورت محلی در دستگاه ذخیرهسازی میشود.
تفاوت در قیمت
ونتیلاتورهای بیمارستانی معمولاً گزینههای گرانقیمتی هستند، زیرا برای استفاده در محیطهای حرفهای و با قابلیتهای پیشرفته طراحی شدهاند. در مقابل، ونتیلاتورهای خانگی معمولاً قیمتی مقرون به صرفهتر دارند و برای استفاده در خانه و مراقبت از بیماران خانگی مناسب هستند.
تفاوت در کاربرد
انواع ونتیلاتور بیمارستانی عموماً در بخشهای مراقبت ویژه، بخش ICU و اتاق عمل مورد استفاده قرار میگیرند. آنها برای مدیریت بیماران با وضعیتهای تنفسی حاد و پیچیده مناسب هستند. ونتیلاتورهای خانگی بیشتر برای مراقبت از بیماران خانگی با نیازهای تنفسی سادهتر و پایدار مورد استفاده قرار میگیرند.
ونتیلاتورهای خانگی به عنوان یک راه حل موقت یا برای مدت طولانی برای بیمارانی که نیاز به کمک تنفسی دارند، استفاده میشوند.
مزیتهای استفاده از ونتیلاتور خانگی
استفاده از انواع ونتیلاتور خانگی برای مراقبت از بیماران با نیازهای تنفسی میتواند برخی مزایا و فواید زیر را بههمراه داشته باشد:
- محیط آرام و آشنا: استفاده از ونتیلاتور خانگی به بیمار اجازه میدهد در محیط خانه و آشنا خود تحت درمان قرار بگیرد. این موضوع میتواند برای بیماران راحتی و آرامش بیشتری به ارمغان بیاورد و عوامل استرس کاهش پیدا کنند.
- استقلال و آزادی: با استفاده از ونتیلاتور خانگی، بیماران میتوانند در محیط خانگی خود زندگی کنند و به فعالیتهای روزمره خود ادامه دهند. این امر به آنها احساس استقلال و آزادی میدهد و کیفیت زندگی را بهبود میبخشد.
- کاهش خطر عفونت: بیمارستانها معمولاً به عنوان محیطی که خطر ابتلا به عفونتهای بیمارستانی وجود دارد شناخته میشوند. با استفاده از انواع ونتیلاتور خانگی، بیماران از خطرات عفونتی دور مانده و احتمال ابتلا به عفونتهای مرتبط با بیمارستان کاهش پیدا میکند.
- هزینه کمتر: استفاده از ونتیلاتور خانگی معمولاً هزینه کمتری نسبت به بستری در بیمارستان دارد. بیماران و خانوادههایشان میتوانند هزینههای مربوط به بستری در بیمارستان، مراقبتهای حرفهای و سایر خدمات را کاهش دهند.
- پشتیبانی خانوادگی: با استفاده از ونتیلاتور خانگی، خانواده بیماران میتوانند در مراقبت و پشتیبانی از آنها نقش فعالی داشته باشند. این موضوع میتواند رابطه نزدیک خانواده را تقویت کرده و به بیمار احساس حمایت بیشتری بدهد.
ونتیلاتورهای پیشرفته چه آپشن هایی دارند؟
انواع ونتیلاتور پیشرفته معمولاً دارای آپشنها و قابلیتهای پیشرفتهای هستند. که به پزشکان و پرستاران کمک میکنند تا مراقبت و مدیریت بهتری بر روی بیماران با نیازهای تنفسی داشته باشند. برخی از آپشنها و قابلیتهای معمول در ونتیلاتورهای پیشرفته عبارتند از:
حالتهای تنفسی متنوع: ونتیلاتورهای پیشرفته معمولاً دارای حالتهای تنفسی متنوعی هستند که به پزشکان اجازه میدهد تنظیمات دقیقی را برای نیازهای تنفسی بیمار تعیین کنند. این حالتها شامل تنفس تحت فشار مثبت (Pressure Control), تنفس تحت حجم (Volume Control), تنفس تحت فشار مثبت به صورت تناوبی (BiPAP) و … میشوند.
حالتهای تنفسی خاص: برخی از انواع ونتیلاتور پیشرفته قابلیت تنظیم حالتهای تنفسی خاص را دارند. که برای بیماران با شرایط تنفسی خاص مانند آسم، بیماریهای عضلانی، سندرم تنفسی مرکزی و … مناسب هستند.
تنظیمات دقیق: ونتیلاتورهای پیشرفته قابلیت تنظیم دقیق فشار تنفس، حجم تنفس، نسبت تنفسی (I:E ratio) و سرعت تنفس را دارند. این تنظیمات به پزشکان امکان میدهد تنفس بیمار را به صورت دقیق کنترل کنند و به نیازهای تنفسی او پاسخ دهند.
دستگاه تنفس مصنوعی
مانیتورینگ پیشرفته: ونتیلاتورهای پیشرفته معمولاً دارای سیستمهای مانیتورینگ پیشرفتهای هستند که اطلاعات مربوط به تنفس بیمار را نظارت میکنند. این شامل پارامترهایی مانند فشار تنفس، حجم تنفس، دما و رطوبت هوای تنفسی، سطح اکسیژن و … است.
قابلیت ارتباط: برخی از ونتیلاتورهای پیشرفته قابلیت ارتباط با سیستمهای اطلاعات پزشکی بیمارستانی دارند. این قابلیت به پزشکان و پرستاران کمک میکند تا به صورت آنلاین و در زمان واقعی اطلاعات تنفسی بیمار، تنظیمات ونتیلاتور و سوابق تنفسی گذشته را بررسی کنند. این قابلیت ارتباطی به پزشکان این امکان را میدهد تغییرات در وضعیت تنفسی بیمار را به سرعت تشخیص داده و به طور موثرتری برنامهریزی و مدیریت کنند.
حالتهای خودکار: برخی از انواع ونتیلاتور پیشرفته دارای حالتهای خودکار هستند که با استفاده از الگوریتمهای پیشرفته، به طور خودکار تنفس بیمار را تنظیم میکنند. این حالتها میتوانند شامل تنظیم خودکار فشار تنفس، حجم تنفس، نسبت تنفسی و … باشند.
رابط کاربری کاربرپسند: ونتیلاتورهای پیشرفته معمولاً دارای رابط کاربری کاربرپسند هستند که به پزشکان و پرستاران امکان میدهد تنظیمات و کنترلهای لازم را به راحتی انجام دهند. این رابطها معمولاً با صفحه نمایش لمسی، منوهای گرافیکی و دکمههای ساده قابل استفاده هستند.
ضبط دادهها: برخی از ونتیلاتورهای پیشرفته قابلیت ضبط دادههای تنفسی بیمار را دارند. این اطلاعات میتوانند برای تحلیل بیشتر و بررسی وضعیت تنفسی بیمار در طول زمان مورد استفاده قرار بگیرند.
قابلیت همزمانی با تکنولوژیهای دیگر: برخی از انواع ونتیلاتور پیشرفته قابلیت اتصال و همزمانی با تکنولوژیهای دیگر مانند مانیتورهای بیمارستانی، سیستمهای اطلاعات پزشکی و دستگاههای تشخیصی را دارند. این قابلیت به پزشکان این اجازه را میدهد اطلاعات بیمار را به صورت یکپارچه دریافت و تحلیل کنند.
بهترین ونتیلاتور
معروفترین برندهای طراحی و تولید ونتیلاتورها عبارتند از:
-
ونتیلاتور فیلیپس
این برند در زمینه طراحی و تولید ونتیلاتورها و تجهیزات تنفسی فعالیت دارد. برخی از انواع ونتیلاتور محصولات معروف این برند عبارتند از Trilogy Evo, V60, و BiPAP AVAPS.
-
ونتیلاتور Medtronic
شرکت Medtronic یکی از بزرگترین تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی است. و در زمینه طراحی و تولید ونتیلاتور فعالیت دارد. محصولات معروف این برند شامل Puritan Bennett™ 980, PB840, و PB560 میشوند.
-
ونتیلاتور دراگر
یک شرکت آلمانی است که در زمینه تولید تجهیزات پزشکی و صنعتی فعالیت میکند. برخی از ونتیلاتورهای معروف این برند عبارتند از Evita V300, Savina 300, و Babylog VN500.
-
ونتیلاتور GE
جنرال الکتریک یک شرکت بزرگ در زمینه تولید تجهیزات پزشکی است و در زمینه طراحی و تولید ونتیلاتورها هم فعالیت دارد. بعضی از محصولات معروف این برند شامل Carestation 650, Engström Carestation, و Aisys CS2 میشوند.
-
ونتیلاتور Hamilton Medical
انواع ونتیلاتور همیلتون یک شرکت سوئیسی است که در زمینه تولید ونتیلاتورهای پیشرفته فعالیت میکند. محصولات معروف این برند عبارتند از HAMILTON-C1, HAMILTON-T1, و HAMILTON-S1.
- ونتیلاتور ResMed
ونتیلاتور رسمد یکی از برندهای معروف در زمینه تولید تجهیزات تنفسی، به خصوص در حوزه خواب و بیماریهای خواب است. این برند محصولاتی مانند Astral, Stellar, و Lumis عرضه میکند.
قیمت ونتیلاتور
ونتیلاتور از جمله تجهیزات پزشکی و بیمارستانی حیاتی است. بنابراین به طور کلی در دسته تجهیزات گرانقیمت قرار میگیرد. البته این محصول حمایت تنفسی توسط برندهای مختلفی تولید میشود. به همین علت انواع ونتیلاتور از نظر قیمت تنوع بالایی دارد. شما میتوانید برای بررسی مدلهای مختلف ونتیلاتور از برندهای معروف به وبسایت فروشگاه تجهیزات پزشکی آزطب مراجعه کنید.