اکسیژن ساز ، بای پپ ، سی پپ

ماشین بیهوشی چیست؟

اجزای ماشین بیهوشی

ماشین بیهوشی در واقعی ساختاری پیچیده دارد و شامل تجهیزات گوناگونی است که از چهار بخش اصلی تشکیل می‌شوند:

• سیستم ترکیب و انتقال گاز

ماشین بیهوشی در واقع به یک منبع از گازهای گوناگون تصفیه شده متصل می‌شود که معمولا شامل گازهای اکسیژن و نیتروس اکسید می‌شوند. همچنین بسیاری از ماشین‌های بیهوشی دارای یک مخزن هوای متراکم هستند. تمام این گازها در دستگاهی مخصوص با هم ترکیب می‌شوند تا میزان اشباع آنها به درستی محاسبه شده و به بیمار رسانده شوند. متخصص بیهوشی می‌تواند به این ترکیب، یک عامل بیهوشی مازاد موثر اضافه کند که با نام داروهای بیهوشی استنشاقی شناخته می‌شوند. این داروها مایع هستند، از این رو در دستگاهی به نام تبخیرکننده قرار می‌گیرند تا به گاز تبدیل شوند. سپس این گاز در اندازه‌های کنترل شده و دقیق به ترکیب گازی پیشین افزوده می‌شود.

• سیستم (مدار) تنفسی بیهوشی

متخصص بیهوشی میزان جریان نهایی که وارد مدار تنفسی بیمار می‌شود را بکمک ماشین بیهوشی مشخص می‌‌‌کند. این مدار شامل تیوب‌هایی با قطر 3 سانتی‌متر است که از یک سمت به ونتیلاتور و از سمت دیگر به ماسک بیمار یا لوله تراشه نایی متصل می‌شود. مدار تنفسی غالبا به یک مخزن از گرانول‌های سودا لایم متصل می‌شود تا کربن‌دی‌اکسید موجود در بازدم بیمار را جذب کند.

• ونتیلاتور

پس از بیهوشی بیمار نمی‌تواند بدون کمک نفس بکشد، از این رو لازم است برای او از یک دستگاه کمک تنفسی استفاده شود. ونتیلاتور یک دستگاه کمک تنفسی اتوماتیک است که به طور برنامه‌ریزی شده، کنترل انبساط و انقباض ریه‌ها را به دست می‌گیرد. متخصص بیهوشی در واقع جریان گاز بیهوشی، میزان اشباع اکسیژن، میزان اشباع داروی بیهوشی، میزان گاز در هر نفس و تعداد نفس‌های بیمار در هر دقیقه را تنظیم می‌کند.

• مانیتورها

متخصصین بیهوشی هنگام عمل جراحی، می‌بایست به طور مداوم شرایط بیمار، روند جراحی و به طور کل روند کار کادر درمان را مشاهده و ارزیابی کنند. تا بتوانند لحظه به لحظه تغییرات لازم در میزان داروها و مواد بیهوشی را ایجاد نمایند. برخی از اطلاعاتی که به متخصص بیهوشی در این راه کمک می‌کنند توسط سیستم‌های مانیتورینگ مخصوص در اختیار آن‌ها قرا داده می‌شود. مانیتورها علائم حیاتی را نشان داده و به متخصص بیهوشی کمک می‌کنند جریان گاز و ثبات آن را با دقت بررسی کنند.

لازم به ذکر است، هرگونه نوسان در جریان، روی مانیتور ماشین بیهوشی نشان داده شده و به کادر درمان هشدار می‌دهد تا ایمنی بیمار رعایت شود. یک نوع از این مانیتورها اطلاعاتی مانند ضربان قلب، فشار خون و دمای بدن را نشان می‌دهد، در حالی که مانیتور دیگر مواردی را نشان می‌دهد که در واقع عکس‌العمل بدن به مواد بیهوشی در طول جراحی است. برخی از این موارد عبارتند از:

• ریتم و ضربان قلب
• فشار خون شریانی
• میزان اکسیژن در یک شریان کوچک
• میزان دی‌اکسیدکربن در هنگام بازدم
• کیفیت تنفس
• عملکرد عصب و عضله
• دمای بدن
• میزان ادرار تولید شده در طول جراحی
• فشار در رگ‌ها و قلب بیمار
• عمق بیهوشی در فرد

مزایای ماشین بیهوشی

موارد دیگری که متخصص بیهوشی از طریق ماشین بیهوشی مورد بررسی قرار می‌دهد، عبارتند از:

• میزان فشار اکسیژن و نیتروس اکسید در لوله‌ها یا محفظه‌ی تعبیه شده در پشت دستگاه
• میزان جریان اکسیژن انتقالی به بیمار
• تعداد تنفس در دقیقه
• میزان یا اشباع عوامل بیهوشی در گاز ترکیبی
• بررسی اتصال بیمار به مدار تنفسی
• نمایش حجم بازدم
• مقدار اکسیژن مصرفی
• آلارم قطع جریان اکسیژن به بیمار
• بررسی غلظت گاز بیهوشی
• پالس اکسیمتری یا غلظت اکسیژن در خون

برخی دیگر از اجزای ماشین بیهوشی عبارتند از:

• جریان سنج اکسیژن (فلومتر)

این وسیله جریان گاز را در طول فرآیند ثابت نگاه می‌دارد و مقدار آن را بسیار دقیق کنترل می‌کند. به طور کل، جریان سنج و دریچه‌های الکترونیکی کمک می‌کنند انتقال گاز با دقت و کیفیت بالایی انجام شود و اطلاعات آن روی مانیتور به نمایش دربیاید. لازم به ذکر است در ماشین بیهوشی هر گاز به طور جداگانه کنترل می‌شود.

• تبخیر کننده (Vaporizer)

تبخیر کننده در ماشین بیهوشی مواد بیهوشی را از حالت مایع به بخار تبدیل کرده و آن‌ها را آماده‌ی استنشاق می‌کند. مواد بیهوشی از طریق ماسک و تیوب وارد ریه بیمار شده و روند بیهوشی را آغاز می‌کند. با توجه به تعدد گازها در ماشین بیهوشی، ممکن است یک دستگاه بیش از یک تبخیرکننده داشته باشد. همچنین در ماشین بیهوشی کالیبراسیون غلظت گازهای بیهوشی انجام شده و بین تبخیر کننده‌ها قفل وجود دارد.

• انواع دریچه

مانند دریچه ی سقوط امن، دریچه ی کنترل (والو) و دریچه‌ی فلاش اکسیژن

• مخازن گاز
• انواع آلارم
• شناور
• فشار سنج

عملکرد ماشین بیهوشی

این دستگاه ماشین بیهوشی یک دریچه‌ی یک طرفه دارد که هوای محیط از این طریق وارد آن شده و با اکسیژن درون آن ترکیب می‌شود. رایج‌ترین نوع ماشین بیهوشی، دستگاه‌هایی هستند که جریان آن‌ها ثابت (پیوسته) است و در یک مدار ساده عمل می کنند. در این روند، میزان ثابت و معینی از گازهای استنشاقی وارد ریه‌ی بیمار می‌شود که مقدار آن توسط متخصص بیهوشی مشخص می‌شود.جریان سنج (فلومتر) جریان اکسیژن را ثابت نگاه داشته و آن را وارد منبع بخار می‌کند تا با گازهای بیهوشی ترکیب شود.

سپس، این ترکیب متناسب با شرایط بیمار و پس از اضافه شدن عوامل بیهوشی وارد مدار تنفسی می‌شود تا خود را به ریه‌ی فرد رسانده و منجر به بیهوشی او شود. علاوه بر این، در ماشین بیهوشی یک سیستم تخلیه تعبیه شده است که به تخلیه کردن گازهای زائد مانند دی‌اکسیدکربن و مواد بیهوشی مازاد کمک می‌کند تا از آسیب رسیدن به بیمار جلوگیری شود. از سوی دیگر تخلیه‌ی این گازها برای حفظ سلامت کادر درمان نیز ضروری است تا تحت تاثیر این مواد قرار نگیرند و جراحی به خوبی انجام شود. گازهای زائد ماشین در صورت عدم تخلیه می‌توانند منجر به آلوده شدن هوای اتاق شده و خطرات گوناگونی را سبب شوند.

ویژگی های ماشین بیهوشی

امروزه در ماشین های بیهوشی از سیستم های کامپیوتری پیشرفته استفاده می‌شود که مزایای زیادی به این دستگاه اضافه کرده است. برخی از این ویژگی ها  عبارتند از:

• ایمنی بالا به دلیل استفاده از سیستم‌های آلارم (هشدار) هوشمند و تجهیزات پیشرفته
• اندازه‌های کوچک‌تر و وزن پایین‌تر نسبت به گذشته
• حالت های گوناگون برای ونتیلاسیون مانند بای‌پپ، سی‌پپ، PCV و SIMV
• قطع کننده‌ی گاز نیتروژن مونوکسید

نظارت پیوسته بر علائم حیاتی بیمار توسط مانیتورها برای حفظ سلامتی و افزایش ایمنی