ماسک niv
در برخی موارد لازم است افراد ، تحت درمان به کمک تهویهی غیرتهاجمی (NIV) قرار بگیرند. به طور کل، تهویهی غیرتهاجمی (NIV) به روشی برای کمک به تنفس گفته میشود که در آن روشهای تهاجمی مانند اینتوبه جای ندارند. و اکسیژن یا فشار هوا از طریق ماسک niv به بیمار رسانده میشود. در این شرایط، پزشک فرد را معاینه کرده و پس از تشخیص بیماری، دستگاه کمک تنفسی متناسب با شرایط وی را تجویز میکند. این دستگاه میتواند انواع ونتیلاتور مانند سیپپ (CPAP) و بایپپ (BiPAP) باشد. که لازم است با ماسکهای مخصوص مورد استفاده قرار بگیرند.
با خرید دستگاه و ماسک از فروشندههای معتبر، دستورالعملها و اطلاعات لازم در رابطه با نحوهی استفاده و نگهداری از آنها به بیمار داده میشود. لازم به ذکر است، پاکسازی و نگاهداری درست از دستگاههای کمک تنفسی، ماسک و دیگر متعلقات آن، منجر به افزایش طول عمر آنها و بهبود کیفیت روند درمان میشود. انتخاب نوع ماسک niv به عوامل گوناگونی مانند عادات تنفسی بیمار، نوع دستگاه کمکتنفسی و شرایط کلی بیمار وابسته است.
انواع ماسک niv
رایجترین نوع ماسک niv شامل موارد زیر میشوند:
* ماسک niv نازال ( از راه بینی )
این ماسک که قابلیت اعمال جریان هوا با فشار بالا را دارد در طرحها و اندازههای گوناگون ساخته میشود تا منطبق با نیاز کاربر باشد. ماسکهای نازال بالشی (Nasal Pillow)، کوچکترین نوع از این ماسک هستند.
* ماسک تمام صورت یا دهان و بینی ( Full Face Mask )
این ماسک که با نام ماسک دهان و بینی نیز شناخته میشود، دهان و بینی فرد را به طور کامل می پوشاند. و معمولا برای بیمارانی تجویز میشود که تنفسشان از راه دهان است یا دچار انسداد در بینی هستند.
تمیز کردن ماسک NIV
سازندگان دستگاههای کمک تنفسی توصیه میکنند دستگاه سی پپ (CPAP) و ماسک niv آن را همواره تمیز نگاه دارید. تمیز نگاه داشتن انواع تجهیزات پزشکی بسیار حائز اهمیت است. زیرا از ایجاد مشکل در روند درمان، رشد انواع باکتری، عفونت و دیگر بیماریها جلوگیری میکند. تمیز کردن ماسک niv ممکن است در ابتدا برایتان سخت به نظر برسد. با این حال در صورت تمرین و پیروی از دستورالعملها، پس از چند بار به سادگی آب خوردن این کار را انجام خواهید داد. دستگاههای کمک تنفسی از اجزای گوناگونی ساخته شدهاند که به طور کل شامل ماشین، تیوب، انواع فیلتر و ماسک میشوند. برای حفظ بهداشت به صورت مطلوب، لازم است ماسک خود را حداقل هفته ای یک بار شسته و هر روز آن را تمیز کنیم.
برای تمیز کردن ماسک به موارد زیر نیاز خواهید داشت:
- پارچه ی نرم
- آب گرم
- حوله
- مایع ظرف شویی ملایم (ترجیحا آنتی باکتریال)
- سینک، تشت یا وان کوچک
به طور کل بهتر است علاوه بر شستشوی روزانه، یک الی دو هفته یک بار ماسک niv را با دقت بیشتری بشوئید. برای شستن ماسک خود، به صورت زیر اقدام کنید:
ماسک سی پپ
- اجزای ماسک را از هم باز کنید.
- ماسک را از تیوب (لوله ها) جدا کنید.
- در صورتی که ماسک شما نازال بالشی است، به خاطر داشته باشید که بالشتکها را نیز جدا کنید.
- اگر ماسک متعلقات دیگری مثل هدگیر (headgear) دارد، آن را نیز جدا کنید. برای این کار هدگیر را از بازوهای ارتجاعی که آن را به قاب متصل میکنند جدا کرده و به آرامی ماسک را از حلقهای که آن را به تیوب متصل میکند به بیرون بکشید.
- برای درست انجام دادن این کار میتوانید از دستورالعمل آن کمک بگیرید.
- هر روز روی ماسک niv دستمال کشیده و آن را آبکشی کنید.
- یک پارچهی نرم برداشته و آن را با آب گرم مرطوب کنید.
- روی ماسک را با آن دستمال کشیده تا گرد و غبار از رویش پاک شود.
- ماسک را به کمک دست با آب گرم و صابون ملایم شسته و آن را به خوبی آبکشی کنید. میتوانید از شامپوی بچه و صابون ملایم نیز برای این کار استفاده کنید، اما اطمینان داشته باشید که حاوی نرمکننده، سفیدکننده، الکل و آمونیاک نباشند.
- پس از شستشوی ماسک و تکاندن آب اضافه از روی آن، آن را روی یک حولهی خشک گذاشته و بگذارید دور از نور مستقیم خورشید، در هوای محیط خشک شود.
- هر هفته ماسک niv خود را بشویید.
- برای این کار، قطعات را از هم جدا کنید.
- یک سینک، تشت یا وان کوچک را با آب گرم پر کنید.
- مقدار کمی مایع ظرفشویی ملایم را به آب اضافه کنید. در صورت تمایل می توانید اندکی سرکه نیز به آن اضافه کنید.
- تجهیزات (ماسک، هدگیر و تیوب) را درون این مایع قرار دهید.
ماسک بای پپ
- اجازه بدهید تا 5 دقیقه در این مایع مانده و خیس بخورند. سپس آن ها را با پارچهی نرم و آب گرم دستمال کشیده و درون تیوب را با آب به خوبی بشویید.
- از برسهای مخصوص و نرم برای تمیز کردن بخش تهویه و دیگر بخشهای چرخشی ماسک مانند لولا استفاده کنید. همچنین، برای شستشوی تیوب نیز میتوانید به آرامی داخل آن را با برس مخصوص تمیز کنید.
- تیوب را به خوبی آبکشی کنید و پس از شستشو تمام آب موجود در آن را بتکانید. سپس آن را به صورت عمود قرار دهید تا تمام آب اضافه خارج شود.
- هدگیر ماسک (در صورت وجود) را تمیز کنید. آن را به خوبی آبکشی کرده و فشار دهید تا آب باقیمانده از آن خارج شده و بگذارید در هوای محیط، دور از نور آفتاب خشک شود. به خاطر داشته باشید این قسمت ممکن است در اولین شستشو رنگ پس بدهد.
- در صورتی که پس از شستشو، متوجه کثیفی شده آن را دوباره شسته و اگر مشکلی مانند ترک و پارگی در آن دیده شد، اقدام به تعویض آن نمایید.
- پس از شست و شو، تمام تجهیزات را در هوای آزاد روی حوله قرار داده و بگذارید خشک شوند.
- قطعات دستگاه را سر جای خود سوار کنید.
- پس از خشک شدن قطعات، آن ها را به هم متصل کنید.
- متعلقات ماسک را به آن متصل کرده و ماسک را دوباره به تیوب وصل کنید.
- برای دقایقی دستگاه را روشن کنید تا از عدم نشتی هوا مطمئن شوید.
روش نگهداری از ماسک NIV
تمیز نگاه داشتن دستگاه و ماسک niv از این رو حائز اهمیت است که بیمار هوای درون دستگاه را تنفس کرده و وارد بدن خود میکند. به طور کل، هرچه از ماسک خود بهتر نگهداری کنید. برای مدت طولانیتری میتوانید از آن استفاده کنید. علاوه بر این در ماسکهایی که به خوبی شسته میشوند. احتمال نشتی هوا کمتر است و روند درمان راحتتر و بهتر انجام میشود. از این رو برای حفظ کیفیت درمان، لازم است به خوبی از آنها نگهداری شود. در اینجا نکاتی آمده است که به شما در این راه کمک میکند:
- هنگام ابتلا به بیماریهایی مانند انواع عفونت و سرماخوردگی، دستگاه و ماسک روزانه با دقت زیاد تمیز کنید.
- در رابطه با نگهداری از ماسک، همواره به دستورالعمل سازنده و فروشندهی دستگاه عمل کنید.
- هیچ گاه برای شستشوی دستگاه و ماسک خود از عطر و محلول های شست شو استفاده نکنید تا از تحریک ریهتان جلوگیری شود.
- دستگاه و متعلقات آن را درون ماشین ظرف شویی، ماشین لباسشویی و خشککن قرار ندهید. زیرا منجر به آسیب و استهلاک میشود.
- پاکیزه نگاه داشتن ماسک NIV و پیروی از دستورالعملهای مربوط به آن عمر ماسک را طولانی کرده و کیفیت آن را افزایش میدهد.
خرید ماسک niv
- ماسک خود را هر روز با یک پارچهی نمدار یا دستمال مرطوب تمیز کنید. به خاطر داشته باشید این دستمالها به هیچ عنوان حاوی الکل و لانولین نباشند. زیرا میتوانند منجر به فرسوده شدن سیلیکون در ماسک بشوند.
- تیوب را در معرض نور مستقیم آفتاب قرار ندهید. زیرا در طول زمان منجر به ایجاد ترک و خراب شدن تیوب میشود.
- پس از هر بار استفاده از ماسک niv ، تمام اجزای آن را بررسی کرده و در صورت نیاز با آب مناسب بشویید . و اجازه بدهید در هوای محیط و دور از نور آفتاب خشک شوند.
- اگر دچار انواع بیماری مانند عفونت تنفسی در ناحیه ی فوقانی شوید، لازم است دستگاه را روزانه تمیز کرده . و از به اشتراک گذاشتن آن با دیگران خودداری کنید تا از انتشار عفونت جلوگیری شود.
- شما میتوانید از دستمالهای پاککنندهی مخصوص سیپپ یا بایپپ استفاده کنید. که صد درصد از جنس کتان هستند و راهی ساده برای تمیز کردن ماسک niv شما محسوب میشوند. با این حال، استفاده از پاک کنندههای مخصوص دستگاههای کمکتنفسی ضروری نیست. و شستشو با مایع ظرفشویی ملایم به همان اندازه موثر است.
- هر روز صبح خود را با دستمال کشیدن ماسک آغاز کنید.
- به هیچ عنوان برای خشک کردن ماسک از تماس مستقیم با گرما مانند سشوار استفاده نکنید.
- به خاطر داشته باشید به هیچ عنوان از محلولهای شستشوی قوی مانند وایتکس برای شستن ماسک و دستگاه خود استفاده نکنید.
- تمام اجزای دستگاه کمک تنفسی خود از قبیل ماسک، هدگیر و تیوب را با دست شسته و از قرار دادن آنها در ماشین لباسشویی و خشککن خودداری کنید.
اهمیت تمیز نگاه داشتن ماسک
هر زمان که بیمار از ماسک niv خود استفاده میکند، پسماندهای از چربی پوست صورت دور ماسک به جا میماند. با گذشت زمان این چربی میتواند منجر به فرسودگی و پایین آمد کارایی ماسک بشود. تمیز نگاه داشتن و مراقبت از ماسک کیفیت درمان را بالا میبرد. بهتر است این مراقبت بنا بر دستورالعمل ماسک و مشورت با فروشنده انجام بگیرد. علاوه بر این توصیه میشود بیماران قبل از خواب صورت خود را با صابون مناسب بشویند تا چربی پوست گرفته شود . و در قسمتهایی از پوست که با ماسک در ارتباط است از مصرف کرم و لوسیون خودداری کنند. زیرا ممکن است با گذشت زمان کیفیت دستگاه را پایین بیاورند و منجر به نشتی هوا از ماسک شوند. لازم به ذکر است، بیمار به طور مستقیم هوایی را تنفس میکند که در دستگاه و ماسک جریان دارد.
اگر ماسک دستگاههای تنفسی را تمیز نکنید مشکلات زیر پیش میآید:
از این رو، تمیز نگاه داشتن ماسک niv از بروز مشکلات و خطرات احتمالی جلوگیری میکند که می توانند موارد زیر را شامل شوند:
- رشد انواع باکتری و قارچ
- ایجاد آلرژی
- افزایش احتمال ابتلا به عفونت های سینوسی
- بوی چرک و ماندگی
- رسوب بستن
- کاهش طول عمر ماسک
- نشتی هوا از ماسک
- بی اعتبار کردن گارانتی ماسک (در صورت وجود)